Pebre-d'ase
Satureja montana
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Pebre-d'ai, Isop.
Noms en français : Sarriette des montagnes, Sarriette vivace.
Descripcioun :Lou pebre-d'ai es uno planto redoulènto bèn couneigudo de nòsti mountagno. Trachis souvènt en gròssi mato denso de flour blanco à roso. Flouris pulèu à la fin de l'estiéu.
Usanço :Es proun couneigu "pèr n'en perfuma lei toumo" (O. Madon, op.cit. p.153) o lou boudin. Se fai uno meno de soupo, la "soupo dóu pastre" pèr li proublèmo de digestioun o d'estoumac : "Fasès bouli coume uno infusioun voste pebre-d'ase dins la casseirolo, pièi quant a bouli, arrestas lou fiò, levas voste pebre-d'ase, ié metès la pasta, pièi la pasta pren aquéu perfum" ib. Ei couneigu tambèn pèr èstre acalourant.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Satureja
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Tepiero seco
- Relarg à jóuinis aubret
- Ribo d'aigo
- Roucas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Satureja montana L., 1753
Féuse(-feméu)
Athyrium filix-femina
Athyriaceae
Nom en français : Fougère femelle.
Descripcioun :Aquest féuse trachis sus siliço e au nostre se rescountro subretout en mountagno souto li mele e li sapino. Douno proun d'èr au féuse-de-cabro, Dryopteris filix-mas, mai li foundo soun eici tres cop descoupado e subretout emé de soro en long e noun pas en round. L'indusìo se vèi bèn.
Usanço :Lis indian d'Americo n'en manjavon lou rizoumo pela e rousti. Aurié d'ùni prouprieta en raport emé li règlo e l'acouchamen, d'ounte lou noum.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 120 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Athyrium
Famiho : Athyriaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2300 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Gaudre
- Riéu
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Athyrium filix-femina (L.) Schott, 1799